Τομέας Ζωολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Σχολή Θετικών Επιστημών Α.Π.Θ.

Β’ Ενότητα: ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΠΟΥ ΣΥΜΒΑΛΛΟΥΝ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ

1 ΤΟ ΝΕΡΟ ΩΣ ΜΙΑ ΑΠΛΗ ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΩΣΗ
1.1 Ένα μόριο πολύ «αντικομφορμηστικό»
1.1.1 Πώς είναι ένα μόριο νερού
1.1.2 Πως συνδέονται μεταξύ τους πολλά μόρια νερού;
1.1.3 Που οφείλεται η μεγάλυ διαλυτική ικανότητα του νερού;
1.1.4 Ένας παγκόσμιος διαλύτης
1.2 Επιφανεική τάση
1.2.1 Γιατί η επιφάνεια του νερού συμπεριφέρεται σα μια ελαστική μεμβράνη;
1.2.2 Κάποιοι οργανισμοί βαδίζουν επάνω στο νερό εκμεταλλευόμενοι την επιφανειακή τάση
1.2.3 Πως καταστρέφεται η επιφανειακή τάση;
1.3 Ιξώδες
1.3.1 Γιατί οι οργανισμοί συναντούν μεγαλύτερη αντίσταση κατά την κίνηση τους μέσα στο νερό, απ’ ότι στον αέρα;
1.3.2 Οι οργανισμοί μετακινούνται μέσα στο νερό υπερνικώντας την αντίσταση του χάρη…
1.3.2.1 Στη μορφή τους
1.3.2.2 Σε εξειδικευμένες κινήσεις
1.3.2.3 Στη μείωση των τριβών
1.3.2.4 Στην αντίστασή του
1.3.3 Πως μπορεί η ρύπανση να μεταβάλει το ιξώδες;
1.4 Πυκνότητα
1.4.1 Γιατί το νερό στηρίζει πολύ καλύτερα τους οργανισμούς απ’ ότι ο αέρας;
1.4.2 Οι οργανισμοί επιπλέουν στο νερό…
1.4.2.1 Μειώνοντας την πυκνότητα τους
1.4.2.2 Αυξάνοντας την επιφάνεια τους
1.4.3 Γιατί το νερό είναι καλύτερος μεταφορέας μηνυμάτων απ’ ότι ο αέρας;
1.4.4 Η ανωμαλία μεταβολής της πυκν΄τητας του νερού με τη θερμοκρασία συμβάλει…
1.4.4.1 Στη διατήρηση της ζωής
1.4.4.2 Στην καλύτερη κατανομή της τροφής, του οξυγόνου και της θερμότητας
1.4.5 Πως επιδρά η ρύπανση στην πυκνότητα του γλυκού νερού
1.5 Θερμική συμπεριφορά του νερού
1.5.1 Γιατί η μεγάλυ θερμοχωρητικότητα του νερού ευνοεί τη ζωή;
1.5.2 Το νερό ρυθμιστής του κλίματος
1.5.3 Οι οργανισμοί εξοικονόμησης ενέργειας μέσα στο νερό
1.5.4 Κάποιες φορές η θερμοχωρητικότητα του νερού δεν αρκεί για να εμποδίσει τη μεγάλυ άνοδο της θερμοκρασίας του
2 ΣΥΣΤΑΤΙΚΑ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ
2.1 Προέλευση των συστατικών των νερών ενός ποταμού
2.2 Η μεταβολή της σύστασης των νερών των ποταμών
2.2.1 Παροχή
2.3 Η σπουδαιότητα των ιόντων για την ανάπτυξη
2.3.1 Πως επηρεάζεται η ρύπανση τις συγκεντρώσεις των ιόντων στα νερά των ποταμών;
2.4 Αλατότητα του νερού
2.4.1 Είναι όλα τα εσωτερικά νερά το ίδιο «γλυκά»;
2.4.2 Τι συμβαίνει όταν οι οργανισμοί είναι περισσότερο «αλμυροί» από το περιβάλλον μέσο;
2.4.3 Οι οργανισμοί του γλυκού νερού έχουν αναπτύξει τρόπους αντιμετώπισης της όσμωσης …
2.4.3.1 Αποβάλοντας το περίσευμα του νερού
2.4.3.2 Εμποδίζοντας την είσοδο του στο εσωτερικό του σώματος τους
2.4.3.3 Περιορίζοντας τις δραστηριότητες τους σε περιβάλλοντα με σταθερή αλατότητα
2.4.3.4 Διευρύνοντας με διάφορους τρόπους τη δυνατότητα προσαρμογής τους
2.4.4 Μήπως η αύξηση της αλατότητας των γλυκών νερών θα ευνοούσε την επιβίωση των οργανισμών σ’ αυτά;
2.5 Τα θρεπτικά άλατα
2.5.1 Δυναμική των θρεπτικών αλάτων του ποταμού
2.5.2 Ο κύκλος του αζώτου
2.5.3 Ο κύκλος του φωσφόρου
2.5.4 Ανθρωπογενείς επιδράσεις στα θρεπτικά άλατα των ποταμών
2.6 Διάυγεια
2.6.1 Γιατί ο βαθμός διαύγειας μιας υδατοσυλλογής επηρεάζει σημαντικά τη ζωή του ποταμού;
2.6.2 Πως επιδρά η ρύπανση στη διαύγεια του νερού;
2.7 Αέρια
2.7.1 Αέρια διαλυμένα στο νερό του ποταμού
2.7.2 Αλληλεπιδράσεις μεταξύ αερίων και βιολογικών διαδικασιών
2.7.3 Όταν τα φυτά δε στερούνται το νερό
2.7.4 Οι υδρόβιοι οργανισμοί ανακάλυψαν διαφορετικούς τρόπους για να προσλαμβάνουν οξυγόνο
2.7.4.1 Δερματική αναπνοή
2.7.4.2 Πρόσληψη του οξυγόνου από τα βράγχια
2.7.4.3 Βράγχια με προσαρμογές για την πρόσληψη οξυγόνου και από την ατμόσφαιρα
2.7.4.4 Με τη νηκτική κύστη στο ρόλο του πνεύμονα
2.7.4.5 Με αποθήκευση νερού
2.7.4.6 Με κατάποση φυσαλίδων αέρα
2.7.4.7 Με αποθήκευση φυσαλίδων αέρα
2.7.4.8 Εισπνέοντας απ’ ευθείας το ατμοσφαιρικό οξυγόνο
2.7.4.9 Με «καλάμι» (αναπνευστικό σωλήνα)
2.7.4.10 Από καμπάνα αέρα
2.7.4.11 Εισπνέοντας το οξυγόνο των φυτών
2.7.5 Όταν το οξυγόνο δεν επαρκεί
2.7.6 Διοξείδιο του άνθρακα (CO2)
2.8 Τι είναι το pH
2.8.1 Από τι εξαρτάται το pH
2.8.2 Επίδραση του pH στους οργανισμούς
2.8.3 Πως επιδρά ο άνθρωπος στο pH των επιφανειακών νερών
2.8.4 Ο ρόλος του ασβεστίου
2.8.5 Συστήματα εξισορρόπησης: buffer system

 

Back