Στόχος
Να κατανοήσουν τα παιδιά το φαινόμενο της όσμωσης.
Μέθοδοι
Πείραμα, παρατήρηση, συζήτηση.
Υλικά
2 πατάτες, ζάχαρη, 3 πιάτα, κουτάλι, μαχαίρι.
Πορεία
Κόβουμε κατά το μήκος δύο πατάτες σε δύο κομμάτια η κάθε μία. (σύνολο 4 κομμάτια). Θα μας χρειασθούν τα 3 κομμάτια Σκάβουμε στα 3 κομμάτια, ένα μικρό βαθούλωμα περίπου στο κέντρο από τη πλευρά που είναι ο φλοιός της πατάτας. Τοποθετούμε τα δύο μισά της πατάτας με την επίπεδη πλευρά προς τα κάτω, σε πιάτα με νερό. Βράζουμε το άλλο μισό της πατάτας, 10 λεπτά ώστε να νεκρωθούν τα κύτταρα. Βάζουμε το μισό της πατάτας με την επίπεδη πλευρά προς τα κάτω σε πιάτα με νερό. Στα τρία πιάτα που έχουμε, γεμίζουμε: με ζάχαρη τα κοιλώματα στην βρασμένη και στην άβραστη πατάτα . Η τρίτη πατάτα χρησιμεύει ως μάρτυρας και δεν βάζουμε στο κοίλωμα ζάχαρη. Παρατηρούμε μετά από μία μέρα τι έχει συμβεί. Στην άβραστη πατάτα που έχουμε προσθέσει τη ζάχαρη, το νερό κινήθηκε μέσα από τις κυτταρικές της μεμβράνες και γέμισε το κοίλωμα με νερό. Στην βρασμένη πατάτα και σ’ αυτή που δε βάλαμε ζάχαρη στο κοίλωμα δεν υπάρχει νερό. Εξαιτίας της όσμωσης το νερό μετακινείται προς την ίδια διεύθυνση, από την πλευρά που υπάρχουν λιγότερες διαλυμένες ουσίες, προς την πλευρά που υπάρχουν οι περισσότερες. Έτσι στην πατάτα που βάλαμε ζάχαρη στο κοίλωμα, το νερό κινήθηκε μέσα από τις μεμβράνες των κυττάρων προς το κοίλωμα που υπήρχε η ζάχαρη και το γέμισε, ενώ στη βρασμένη πατάτα τα κύτταρα αδρανοποιήθηκαν και δεν έλαβε χώρα το φαινόμενο της όσμωσης. Στην πατάτα που δε βάλαμε ζάχαρη επίσης δεν εμφανίστηκαν οσμωτικά φαινόμενα. Συγκρίνουμε τις παρατηρήσεις και στα τρία πιάτα.
(Από David Burnie, 1992)
