Στόχοι
Να γίνουν κατανοητά:
1. Πως συνδέεται η απορροφητικότητα του εδάφους (υποστρώματος), με την υδάτινη ροή.
2. Η συσχέτιση της σύστασης του εδάφους και του κορεσμού αυτού σε νερό.
Μέθοδοι
Πείραμα, παρατήρηση, συζήτηση, αυτενέργεια.
Υλικά
Απορροφητικό σφουγγάρι κουζίνας (vetex), αλουμινένια μακρόστενη φόρμα του κέικ, δερμάτινο σφουγγάρι αυτοκινήτου με πολύ μικρούς πόρους, ποτιστήρι.
 |
Πορεία
Τα παιδιά βάζουν επάνω στο δοχείο το vetex. Ζητούμε να φαντασθούν ότι το σφουγγάρι είναι η επιφάνεια του εδάφους. Δίνουν μικρή κλίση στο δοχείο και ρίχνουν με το ποτιστήρι νερό.
Xρησιμοποιούμε την ίδια ποσότητα νερού και κλίση στην κάθε παρατήρηση για να είναι συγκρίσιμα τα αποτελέσματα. Παρατηρούν ότι δεν υπάρχει ροή. Ζητάμε να σηκώσουν το σφουγγάρι. Το δοχείο έχει νερό. Το ξανασκεπάζουν και συνεχίζουν να ρίχνουν νερό μέχρι να δημιουργηθεί ροή. Ζητάμε να σηκώσουν το σφουγγάρι και να παρατηρήσουν το δοχείο. Τι παρατηρείτε; Το δοχείο έχει γεμίσει. Μετά τον κορεσμό του εδάφους έχουμε ροή.
Αδειάζουμε το δοχείο και τοποθετούμε το σφουγγάρι. Ζητάμε τα παιδιά να δώσουν πολύ μεγάλη κλίση στο δοχείο. Τι παρατηρείτε; Έχουμε ροή. Τι συμπέρασμα βγάζετε; Η ροή δεν εξαρτάται μόνο από τη σύσταση του εδάφους αλλά και από την κλίση. Αναφέρονται τύποι απορροφητικών εδαφών. Τι γίνεται όμως με ένα έδαφος π.χ. αργιλώδες που δεν έχει μεγάλη απορροφητικότητα; Αλλάζουμε το σφουγγάρι με ένα δέρμα, ή άλλο υλικό με μικρή απορροφητικότητα. Ξεκινάμε ρίχνοντας μικρές ποσότητες νερού και δίνοντας μικρές κλίσεις στο δοχείο. Χρησιμοποιούμε την ίδια ποσότητα νερού και κλίση στην κάθε παρατήρηση για να είναι συγκρίσιμα τα αποτελέσματα. Bγάζουμε το δέρμα και το δίνουμε στα παιδιά. Παρατηρούν ότι το δέρμα έχει υγρανθεί. Το δοχείο έχει μαζέψει νερό, ενώ δεν υπήρχε ροή. Αυξάνοντας όμως την ποσότητα νερού που ρίχνουμε με το ποτιστήρι δημιουργείται ροή. Παρατηρούμε την ποσότητα που μάζεψε το δοχείο. Συζητάμε τα αποτελέσματα. Τα παιδιά συνεχίζουν να πειραματίζονται αυξάνοντας την κλίση. Τι παρατηρείτε; Αυξάνοντας την κλίση μειώνεται η ποσότητα νερού που μαζεύεται στο δοχείο. Ας ανακεφαλαιώσουμε τι γίνεται λοιπόν όταν βρέχει; δημιουργούνται πάντα ποτάμια; Ακολουθεί συζήτηση.
