Τομέας Ζωολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Σχολή Θετικών Επιστημών Α.Π.Θ.

Δ’ Ενότητα: ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΕΣ ΤΟΥ ΠΟΤΑΜΟΥ – Η ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΟΝ ΑΝΘΡΩΠΟ

   
1 Η ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ ΩΣ ΥΓΡΟΤΟΠΩΝ
1.1 Λειτουργίες και αξίες των ποταμών ως υγροτοπικά συστήματα
1.2 Λειτουργίες των υγροτόπων
1.2.1 Εμπλουτισμός υπόγειων υδροφορέων
1.2.2 Τροποποίηση πλημμυρικών φαινομένων
1.2.3 Παγίδευση ιζημάτων
1.2.4 Απορρόφηση διοξειδίου του άνθρακα
1.2.5 Αποθήκευση και ελευθέρωση θερμότητας
1.2.6 Δέσμευση ηλιακής ακτινοβολίας και στήριξη τροφικών αλυσίδων
1.3 Αξίες για τον άνθρωπο που απορρέουν από τις λειτουργίες των ποταμών
1.3.1 Βιολογική ποικιλότητα
1.3.2 Αποθήκευση πόσιμου νερού
1.3.3 Αποθήκευση αρδρευτικού νερού
1.3.4  Προστασία από τις επιπτώσεις του ανθρωπογενούς εμπλουτισμού της ατμόσφαιρας με διοξείδιο του άνθρακα
1.3.5 Βελτίωση του μικροκλίματος
1.3.6 Προστασία από πλημμύρες
1.3.7 Βελτίωση της ποιότητας του νερού
1.3.8 Παραγωγή αλιευμάτων
1.3.9 Βόσκηση αγροτικών ζώων
1.3.10 Κυνήγι
1.3.11 Αναψυχή
1.3.12 Πολιτισμός
1.3.13 Επιστημονική Έρευνα και Εκπαίδευση
1.4 Η πολυπλοκότητα των λειτουργιών και αξιών
   
2 ΤΟ ΔΑΜΑΣΜΑ ΤΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ
2.1 Πόσο άλλαξαν οι ελληνικοί υγρότοποι
2.1.1 Μερικές καταστροφικές επεμβάσεις
2.2 Η σημασία των μικρών υγροτόπων που διασώθηκαν
   
3 ΧΡΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΝΕΡΟΥ
3.1 Γεωργία
3.1.2 Υπεράντληση των υπόγειων υδροφορέων
3.1.3 Αλάτωση
3.1.4 Ανύψωση του υδροφόρου ορίζοντα
3.1.5 Τα διδάγματα του παρελθόντος
3.2 Η υδροηλεκτρική ενέργεια
3.3 Το νερό στην Βιομηχανία
3.4 Αστικοποίηση
3.5 Υλοτόμηση
3.6 Συνδυασμός και συγκρούσεις των δυνάμεων αλλαγής στην Ελλάδα
3.7 Ο ανταγωνισμός για τη χρήση του νερού
3.8 Οι συγκρούσεις μεταξύ των κρατών για τη νομή του νερού
   
4 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΟΤΑΜΙΑ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΠΌ ΤΙΣ ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
4.1 Τεχνικές τροποποιήσεις των ποταμών
4.1.1 Παρακάμψεις
4.1.2 Εκτροπές
4.1.3 Εκσαφές – Εκβαθύνσεις
4.1.4 Καναλοποίηση
4.1.5 Διαχειριστικά μέτρα για την αποκατάσταση των ποταμών που έχουν υποστεί τεχνικές επεμβάσεις
4.2 Φράγματα
4.2.1 Φυσικές επιδράσεις των φραγμάτων
4.2.2 Βιολογικές επιδράσεις των φραγμάτων
4.3 Επιδράσεις από την υλοτομία
4.4 Επιδράσεις από τη γεωργία
   
5 ΡΥΠΑΝΣΗ
5.1 Βιολογική ρύπανση
5.2 Φυσική ρύπανση
5.3 Τα βαρέα μέταλλα
5.3.1 Ο υδράργυρος (Hg)
5.3.2 Ο μόλυβδος (Pb)
5.4 Οξίνιση των νερών
5.5 Οργανο-χλωριωμένες ενώσεις
5.6 Η ρύπανση με φυτοφάρμακα
5.7 Λιπάσματα
5.8 Απορρυπαντικά
5.9 Ευτροφισμός
5.9.1 Επίδραση του ευτροφισμού στη δομή μιας βιοκοινότητας
5.9.2 Επιδράσεις από τον ευτροφισμό
5.10 Μέθοδοι παρακολούθησης της ποιότητας του νερού
5.10.1 Βιοχημική απαίτηση οξυγόνου
5.10.2 Βιολογικός δείκτης της καθαρότητας των νερών
5.11 Τι είναι η Οργανική Γεωργία
   
6 ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΕΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ
6.1 Διαχείριση λυμάτων και αποβλήτων
6.1.1 Με τη βοήθεια της τεχνολογίας
6.1.2 Με τη γνώση της οικολογίας
6.1.3 Με την οικο-λογική της εξοικονόμησης
6.2 Παραδείγματα αποκατάστασης ποταμών
6.2.1 Η ικανότητα αποκατάστασης των ποταμών
6.2.2 Ο ποταμός Ρήνος
6.2.3 Ο ποταμός Τάμεσης
6.3 Η σημασία της διαχείρισης των παραποτάμιων εκτάσεων
6.4 Διαχείριση πόρων νερού και νομοθεσία
6.4.1 Τοπική διαχείριση του νερού
6.4.2 Το Διεθνές Δίκαιο
6.4.3 Εθνικές νομοθεσίες
6.4.4 Σπαταλώντας λιγότερο νερό
6.4.5 Η ελληνική πραγματικότητα
Back